Manipulatie – over dit onderwerp hebben we al eerder geschreven. We hebben toen behoorlijk veel reacties gekregen, vanuit ons hele land en ook uit België. En nog steeds schrijven mensen ons hierover, daarom nog een keer dit onderwerp.
In de huidige tijd zien we steeds weer leiders opstaan in evangelische kringen die zichzelf eerder zien als een directeur van een groot bedrijf, dan als een herder van de kudde van God. Ze commanderen en manipuleren voortdurend en leiden de gemeente alsof het een commercieel bedrijf betreft, terwijl het dat absoluut niet is. Een gemeente leider heeft juist een voorbeeld functie in de gemeente om te dienen en niet te heersen.
Heeft u manipulatie meegemaakt en wilt u er graag over praten, of wilt u gewoon anoniem en discreet uw verhaal kwijt, voel u vrij om ons te mailen, u krijgt altijd antwoord en misschien kunnen we u advies geven, klik op de link onderaan dit artikel.
Wat is manipulatie?
Het is het misbruiken van macht? Dat kan op allerlei vlak, zowel emotioneel, als lichamelijk, zelfs seksueel of geestelijk. Het is altijd het misbruiken van macht en autoriteit. Macht die gebruikt wordt door iemand, om iemand anders te controleren, te manipuleren en/of te misbruiken. Dit kan bewust, maar het kan ook onbewust, zowel van de kant van de dader(s) als van het slachtoffer. Hoe het ook zij, het resultaat bij elk slachtoffer is schade die behoorlijk diep kan ingrijpen.
Ten diepste is dit de reden dat in het verleden in de Rooms Katholieke kerk zoveel misbruik was van kinderen. De katholieke priester was in dit geval een autoriteit voor de kinderen, die de slachtoffers werden. De priesters werden als door God aangesteld gezien en van die machtspositie werd schromelijk misbruik gemaakt om eigen behoeften te bevredigen. Manipulatie gebeurt meestal door iemand met macht en autoriteit, die zijn of haar macht gebruikt op een verkeerde manier, namelijk om een ander te dwingen tot dingen die de persoon normaal niet zou doen.
Maar het kan ook op allerlei andere manieren.
Binnen het huwelijk, als b.v. de man de vrouw manipuleert of andersom. Je ontneemt de ander de vrijheid om zelf te denken of te beslissen en dwingt de ander te doen wat jij wilt. Soms met het argument dat de Bijbel zegt dat de vrouw de man onvoorwaardelijk moet gehoorzamen (Efeze 5:22). Maar dit is een totaal verkeerde uitleg van de Bijbel. Men vergeet vaak dat er in hetzelfde hoofdstuk staat dat we elkaar moeten dienen (Efeze 5:21) en dit kan nooit het geval zijn als we de ander onze macht opleggen.
Manipulatie komt al voor op de scholen of in bedrijven en helaas ook in de kerk of gemeente, ook
daar heb je soms de macht van een groep. Groepsvorming rondom een persoon of personen, is een vorm van manipulatie. Die groep dicteert haar eigen regels en vooral jongeren zijn daar erg gevoelig voor. Je moet van hetzelfde merk kleding dragen, dezelfde mobiel aanschaffen, je moet op een bedrijfsfeest komen etc. Ook de mening van de groep ten aanzien van medeleerlingen of leraren, collega’s is heel belangrijk. Men durft zich dan niet een eigen mening te vormen en daar tegenin te gaan. Dit alles is een vorm van manipulatie en helaas wel algemeen geaccepteerd in de wereld.
In de gemeente van Jezus Christus mag manipulatie niet voorkomen.
Helaas blijkt het soms in de praktijk anders, bijvoorbeeld: ook in de gemeente vindt groepsvorming plaats. Men is overtuigd van de noodzaak van evangelisatie en het winnen van nieuwe mensen voor de Heer Jezus, maar tegelijk hebben nieuwkomers de grootste moeite om door de groep geaccepteerd te worden. Dat blijkt soms uit hele simpele dingen, bijvoorbeeld: trouwe bezoekers van de samenkomsten hebben een vaste stoel in de gemeente en dat gaat zo ver, dat ze niet bereid zijn die af te staan, om naast een ander te gaan zitten, die net binnen komt. Tijdens het drinken van een kopje koffie, na afloop van een dienst, zit men meestal met het eigen groepje bekenden. Men is niet bereid om dat te doorbreken en de nieuwkomer daarin uit te nodigen. Jezus toont ons een heel andere houding. Hij was bereid om een lange voettocht te maken om de Samaritaanse vrouw te ontmoeten, de Bijbel zegt ‘Hij moest’ door Samaria gaan (Joh.4:4). Dat was beslist een risico, want Joden gingen niet om met Samaritanen en al helemaal niet met een vrouw die al vijf mannen had gehad en samen leefde met de zesde. Om die reden ging de vrouw, tegen alle gewoonten in, op het heetst van de dag naar de waterput. Zodat ze niet alle andere vrouwen zou ontmoeten die haar verwijtend zouden aanstaren. Maar Jezus trok zich daar niets van aan. Jezus was ook bereid om de veiligheid in het huis van Zijn Vader achter te laten om naar deze aarde te komen en te sterven voor ons. Wat een voorbeeld voor ons, om niet alleen maar met onszelf bezig te zijn.
Manipulatie leidt tot elitair gedrag en isolatie.
Sommige geestelijk leiders die manipuleren, hebben de neiging om te zeggen tegen hun volgelingen: wij weten het beter dan wie dan ook. Wij hebben rechtstreeks het antwoord van God ontvangen. Anderen die dit niet zien, zijn nog niet zover als wij. Wij weten namelijk alles, waarom zou je ergens anders heen gaan, want alleen hier is het? De drijfveer hiervan is angst, angst bij de leider(s) dat men invloed of macht gaat verliezen bij volgelingen. Mensen die onder invloed van zo’n leider of organisatie zijn, hebben vaak angst om alleen te komen staan. Men wil er graag bijhoren en doordat men langzaam isoleert van andersdenkende, is men steeds meer bereid consessies te doen om er maar bij te mogen horen, consessies zelfs met de waarheid. Het resultaat van manipulatie is dat mensen bang worden om tegen te spreken of om zomaar ‘niet’ te doen wat er gezegd wordt. Zeker als de rest van de groep zich conform de leider(s) opstelt is het moeilijk om uw eigen gedachten/mening nog te herkennen. Manipulatie binnen de gemeente, soms met de Bijbel in de hand, maakt mensen gevangenen van een systeem of leider. De Bijbel wordt zo gehanteerd als of dat God altijd aan de kant van de manipulator staat en jij hebt geen weerwoord, omdat de Bijbel de allerhoogste norm is.
Nog een andere eigenschap is dat ze zichzelf soms “profetisch” noemen. Het is daarom moeilijk een gesprek met ze te voeren omdat ze zich in veel dingen beroepen dat GOD het alleen tegen hen gezegd heeft, zodat je niets meer terug kunt zeggen. Pas wanneer zij ontmaskerd worden, komt de valse geestelijkheid aan het licht. Heerszuchtige en intimiderende geesten kunnen alleen aan het licht komen door onderscheiding van de heilige Geest en volhardend gebed. Vandaar dat wij vandaag meer dan ooit, de doop in de heilige Geest hard nodig hebben. (Voor meer info KLIK HIER)
Kenmerken van een manipulatief systeem
-
De leiders zijn gefixeerd op hun eigen gezag, met een beroep op hun ‘roeping’. Andere meningen worden direct tot zwijgen gebracht. Dit heeft weer alles te maken met angst.
-
Geen ruimte voor gezonde kritiek en vooral geen ‘zelfstandig’ denken van de medewerkers –
men beroept zich op de Geest die het zo geopenbaard heeft aan de leider(s) – dat is echter niet controleerbaar.
Terwijl leiders die echt door God geroepen zijn, niet bang hoeven te zijn voor gezonde kritiek. Het zal hun alleen maar een betere leider maken, iemand die ruimte laat voor anderen om ook mee te denken en te bidden. -
Er zijn onuitgesproken regels, zoals de ‘niet-over-praten-regel’. Er heerst een sfeer van geheimzinnigheid rond de leiding. Wanneer de ‘niet-over-praten’regel breekt, dan wordt dit beschouwd als het beschamen van vertrouwen.
-
Er is een select gezelschap van mensen die zich koesteren in de macht van de leider(s), anderen worden buitengesloten. Medewerkers die niet honderd procent loyaal zijn, zullen nooit tot dat select gezelschap behoren. En loyaliteit aan de gemeente en de leider, wordt gelijkgesteld met trouw aan God en Zijn Woord.
-
Er wordt een ongezonde druk uitgeoefend op mensen om te voldoen aan strakke regels die men zelf heeft opgesteld, zoals het geven van geld en het trouw bezoeken van bijeenkomsten. De vrijwilligheid is dus weg, men voelt het als iets wat moet.
Herkennen van manipulatie
Hoe herkent u het patroon van manipulatie? Een goede toets is om na te gaan wat er gebeurt als u verschilt van mening met de leiding en dit kenbaar maakt. Is dit mogelijk of ligt ‘het’ dan altijd aan u? Wordt er al te gauw iets gezegd zoals, “u bent nog niet zo ver en daarom ziet u het nog niet goed”. Op de één of andere manier bent u dus fout en men moet het wel zo zien, het moet immers weer kloppen. Alleen dan is de ander weer tevredengesteld en is er weer rust. Dat nu is manipulatie en het komt helaas ook in evangelische kringen voor. Onder manipulatie wordt verstaan “alles wat mensen dwingt tegen hun eigen gedachten en overtuigingen in te gaan”.
Ook een manipulatiemiddel binnen de gemeente is profetie.
Mensen die profeteren in de samenkomst, echter niet uit de heilige Geest, maar uit eigen frustraties. Men spreekt zaken uit als zijnde van God, terwijl dat maar zeer de vraag is. De Bijbel moedigt ons aan te profeteren (1 Kor. 14), maar tegelijk leert de Bijbel niet voor niets profetieën ook te toetsen. Dat kan natuurlijk alleen als men zelf een relatie met God heeft en dus ook zelf Gods stem verstaat. De boodschap van een profetie kan dan (geestelijk gesproken) nooit heel ver weg van ons staan, ik bedoel dus ‘als iets wat ons totaal vreemd is’. Het is eerder een bevestiging van wat God tevoren al tegen u gezegd heeft. Zo niet, leg de profetie voorlopig naast u neer en vraagt de Heer eerst om een bevestiging.
Wat moeten we doen als gemanipuleerd worden.
-
Praat er over met andere geestvervulde christenen die u kunt vertrouwen. Mocht u er geen weten, vraag de Heer ze aan te wijzen, want ze zijn er wel. Als u wilt kunt u ons ook een bericht sturen, we gaan er discreet mee om en u kunt anoniem blijven.
-
Vraag de Heer om geestesonderscheiding, zodat u weet wat er om u heen gaande is. Laat u vooral niet beinvloeden door de geest van manipulatie. Want uiteindelijk hebben we wel te maken met demonen, die mensen gebruiken om invloed op u uit te oefenen. (Efeze 6:12)
In het Oude Testament van de Bijbel vinden we het verhaal van Izebel en later wordt er opnieuw over de Izebel gesproken in het boek Openbaring van het Nieuwe Testament. Uit deze Bijbelgedeelten verstaan we dat er veel meer aan de hand is met deze Izebel dan alleen dat ze een heidense vrouw was die met koning Achab getrouwd is geweest. Er is duidelijk een demonische geest die haar bestuurde en die geest is vandaag nog steeds actief. Die Izebel geest is een controlerende en manipulerende geest in de gemeente van de Heer (Lees Openbaring 2:21) en ze is helaas nog spring levend. (Lees ook: De geest van manipulatie en controle in de gemeente ).
-
Soms is het nodig om de Heer te bidden om een ander geestelijk thuis. Wees echter in principe altijd trouw aan de gemeente, waar u weet door God geplaatst te zijn. Een gemeente is een geestelijk bouwwerk en heeft nu eenmaal stevige pilaren nodig, wees zo’n pilaar (Openb.3:12). Er zijn echter ook gegronde redenen om in ieder geval bezorgd te zijn over de kerk of gemeente die je bezoekt. Eén daarvan is als we te maken hebben met manipulatief gedrag. Dat betekent nog niet dat we de gemeente daarom altijd zouden moeten verlaten. Daarvoor zouden we in de eerste plaats met de Heer te raden moeten gaan. Daarnaast is het natuurlijk van groot belang of we zelf nog instaat zijn om dingen te veranderen en of in ieder geval het gesprek nog mogelijk is. Besef ook dat er geen volmaakte gemeenten zijn en hetgeen waarvoor we bij de ene weglopen, komen we mogelijk in een andere vorm bij de ander weer tegen.
Wilt u verder praten over dit onderwerp, of wilt u gewoon anoniem uw verhaal kwijt, dat kan: KLIK HIER
Wat zegt de Bijbel...? 