door Henk Herbold
Sinds 2002 is in Nederland en België euthanasie gelegaliseerd. Vanaf dat jaar gelden de z.g. zorgvuldigheidsvereisten. Euthanasie en hulp bij zelfdoding blijven strafbaar, tenzij de arts zich houdt aan zorgvuldigheidsvereisten en hiervan melding maakt. Veel mensen in onze samenleving zien euthanasie nu eenmaal als een aanvaardbare oplossing om het lichamelijk of geestelijk lijden dat veroorzaakt wordt door b.v. een dodelijke en/of ongeneeslijke ziekte, te beëindigen.
Maar tot voorkort stond voor veel christenen nog altijd de vraag bovenaan: wat zegt de Bijbel hierover? Momenteel komt er langzaam een discussie opgang onder christenen en zie je ook standpunten verschuiven. Daarbij wordt de Bijbel vaak bewust of onbewust niet geraadpleegd of geciteerd. Het gaat dan veel meer om de vraag of het humaan is om het lijden van mensen niet kunstmatig te willen beëindigen. Voorstanders willen het liefst alles maar bij wet vastleggen, zodat een hulpverlener of arts zou weten waar hij of zij aan toe is. Aan de andere kant is er altijd een gevaar dat met name artsen, min of gedwongen kunnen gaan worden om hieraan mee te werken.
Onderzoek naar de doodswens onder ouderen (2019/2023).
Uit een recent onderzoek zou blijken dat naar schatting iets meer dan 10.000 mensen, in meer of mindere mate een wens hebben om te sterven. Ruim een derde van deze groep zou er graag actief hulp bij krijgen. Dit blijkt uit een onderzoek wat in opdracht van de regering (2020) onder ruim 21000 ouderen (boven de 55 jaar) heeft plaats gehad.
Maar… ook blijkt uit het onderzoek, dat het hebben van een doodswens weer niet per definitie betekent dat men dan ook onmiddellijk dood wil. De doodswens is bij die mensen namelijk nogal veranderlijk. Ook kan de wens om te sterven door de jaren heen verminderen en zelfs verdwijnen. Het hangt sterk af van de omstandigheden waar men in leeft. Bijvoorbeeld, of iemand eenzaam is, schulden heeft, visueel gehandicapt is, slecht mobiel etc.. Hiermee wil ik maar zeggen dat het een gegeven is, dat de doodswens van sommige ouderen tegelijk een roep kan zijn om hulp. Met aandacht en goede zorg, kan de wens om te sterven bij veel ouderen veranderen, in weer zin te hebben om te leven.
Feitelijk betreft het hier een onderwerp wat al meerder keren besproken is, dus zoveel nieuw is het ook weer niet. De voorstanders van een vrijwillig levenseinde, hebben in ieder geval wat betreft dit onderzoek weer hun zin gekregen. Men hoopt dat de politieke weerstand hierdoor langzaam af zal nemen en er dus op termijn een meerderheid te vinden zal zijn voor een wettelijke regeling, die de wens tot zelfdoding bij jongeren en ouderen actief gaat honoreren.
Ook de Coöperatie vereniging ‘de Laatste Wil’ en de ‘Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde’ (NVVE), pleiten al jaren opnieuw voor de invoering van de z.g. zelfmoord pil. Men vindt dat er in Nederland een zelfmoordpil moet komen, voor mensen die niet in aanmerking komen voor euthanasie, maar toch dood willen. Al in 2013 kwam de vereniging ‘de Laatste Wil’, met de zogenaamde pil van Drion, bedoeld om het mensen gemakkelijker te maken hun leven te beëindigen.
Onvrijwillige euthanasie komt dichterbij.
Alhoewel voorstanders van euthanasie het ontkennen, is het m.i. niet ondenkbaar dat er een tijd gaat komen dat men ernstig zieke patiënten, die nog geen doodswens hebben, toch gaat vragen toe te stemmen in vrijwillige euthanasie. De steeds stijgende medisch kosten is daarbij leidend. Het zal in ieder geval voor patiënten die al eerder in hun leven een euthanasie verklaring hebben ondertekent, onmogelijk worden om daar nog op terug te komen.
Er zal in de toekomst in ieder geval nog meer rekening gehouden gaan worden met de kosten, die de verpleging of behandeling van een ernstig zieke patiënt met zich meebrengt. Het is zelfs mogelijk dat er een maatschappelijk debat gaat komen, waarin de vraag gesteld wordt of er grenzen zijn aan de kosten die we uitgeven voor de zieke medemens.
Het is goed denkbaar, dat men het op termijn zelfs asociaal gaat vinden, als iemand die ernstig ziek is en die geen kans meer heeft op verbetering, toch besluit om gewoon door te leven, ondanks de hoge kosten van de verpleging. En het is ook niet ondenkbaar dat in zo’n geval anderen over ons levenseinde een besluit gaan nemen, zoals naaste familie leden of de behandelend arts. De patiënt wordt dan alleen nog maar geïnformeerd.
Veel mensen zeggen: “ja maar er is toch een euthanasie wet?” Maar voor voorstanders van deze euthanasie wet, leverde dit echter vanaf het begin al onvoldoende op. Bij het, in 2002 legaliseren van deze wet, is er namelijk voor gekozen om dit alleen toe te staan bij ‘ondragelijk lijden’. Om die reden heeft men tegelijk bij deze wet de z.g. zorgvuldigheidsvereisten vastgelegd. Euthanasie en hulp bij zelfdoding blijven daardoor dus strafbaar, tenzij de arts zich houdt aan zorgvuldigheidsvereisten en hiervan melding maakt. Met deze laatste zin heeft men de wet er door weten te drukken. Kamerleden met nog enig christelijk ethisch besef, werden hierdoor tevreden gesteld.
Maar… waar we dan nu mee zitten, is dat bewust onvoldoende is vastgelegd wat de term ‘ondragelijk lijden’ nu precies inhoud. Sterker nog, artsen en andere deskundigen interpreteren het allemaal weer anders, hetgeen ook de bedoeling was. Het gevolg is nu dat de wet op geen enkele wijze zekerheid biedt. Er zijn nu ook steeds meer artsen, die menen dat ze de wet wel iets ruimer kunnen toepassen. Men heeft een eigen interpretatie van ondragelijk lijden en dus wanneer men de z.g. vrijwillige euthanasie legaal kan toepassen.
Al enkele jaren hebben we nu ook de z.g. mobiele teams voor euthanasie, van de NVVE. Het betreft hier een team artsen, welke bij mensen persoonlijk thuis euthanasie toepassen. Zij interpreteren de term ‘ondragelijk lijden’ ook weer op geheel eigen manier, omdat ze vinden dat de patiënt in ons land nog steeds onvoldoende geholpen wordt met de huidige euthanasie wet.
Voorstanders van euthanasie pleiten weer voor vereenvoudiging en verruiming van de wet. Vereenvoudiging in de zin dat het mogelijk zou moeten zijn, dat er gewoon een pilletje genomen wordt als men dood wil. Verruiming van de wet wil men in die zin, dat iedereen die achttien jaar of ouder is, gewoon zelf moet kunnen beslissen of hij verder wil leven.
Steeds meer mensen in onze samenleving zien tegenwoordig ook euthanasie als een aanvaardbare oplossing, om lichamelijk of geestelijk lijden te beëindigen. Maar voor een christen staat altijd bovenaan de vraag: wat zegt de Bijbel hierover?
Wat brengt een mens tot zelfdoding?
Er is verschil, euthanasie is een begrip dat in veel betekenissen kan worden gebruikt. In de eerste plaats, iemand die in ernstige mate lijdt aan een dodelijke en/of ongeneeslijke ziekte. Zo iemand kan geholpen worden door het staken van een levensverlengende medische behandeling, hetgeen passieve euthanasie wordt genoemd. Maar, men mag dan feitelijk niet van euthanasie spreken, als alleen wordt bedoeld: het achterwege laten van geneesmiddelen of medische behandelingen, zoals bijvoorbeeld heel ingrijpende operaties of chemotherapie, waarvan het resultaat niet kan worden gegarandeerd of waaraan voor de patiënt zware nadelen zijn verbonden. In een dergelijk geval kan het achterwege laten van een behandeling niet als een opzettelijke verkorting van het leven worden opgevat, dus als zelfdoding of euthanasie. Het is in veel gevallen zelfs begrijpelijk, dat mensen op een bepaald moment niet meer de kracht kunnen vinden, voor nieuwe pijnlijke en psychisch belastende onderzoeken of behandelingen.
Maar dat ligt heel anders als mensen actief geholpen worden door een dodelijke medische handeling, dan is er sprake van een zogenaamde actieve euthanasie. Men legt dan vaak de datum en het uur vast waarop men wil sterven. Vooral als het gaat om bijvoorbeeld depressieve mensen, die in een diepe depressie naar de dood verlangen, moeten we beseffen dat het verlangen om te sterven een gevolg is van de depressie. Het is maar de vraag of men nog steeds naar de dood zal verlangen, als de depressie afneemt.
Deze mensen worden bedrogen door satan, die de vader van de leugen is en die hen wijsmaakt dat na de zelfmoord alle problemen voorbij zijn. Maar de werkelijkheid is, dat als we onze ogen hier sluiten, de eeuwigheid begint. Natuurlijk kunnen we niet zeggen of iemand, in dat geval wel of niet behouden is. Maar het is beter geen risico te nemen, want de hel is een vreselijke plaats om eeuwig te moeten verblijven.
Ken je misschien dat gevoel?
Het gevoel dat niets nog zin heeft, dat jou leven geen zin meer heeft? Soms zie je het allemaal niet meer zitten. Je ziet als een berg tegen alles op. Je bent moe en je hebt nergens zin in. Veel mensen hebben hier wel eens last van. Meestal gaat het vanzelf weer over. Maar soms duurt het langer – bijvoorbeeld al weken of zelfs maanden – en heb je het gevoel dat het niet meer over gaat. Als jij je zo voelt, dan voel je je ‘depressief’. Gelukkig is er uitkomst voor je, er is een God die je liefheeft, je begrijpt en Hij is instaat om te helpen. Hij zegt in de Bijbel:
“Vrees niet, want Ik ben met u; zie niet angstig rond, want Ik ben uw God. Ik sterk u, ook help Ik u, ook ondersteun Ik u met mijn heilrijke rechterhand.” (Jesaja 41:10)
Luister naar wat de Bijbel daarover zegt.
De duivel is een dief en een mensenmoordenaar. Een dief komt alleen om te roven, te slachten en te vernietigen, maar zegt Jezus: ”Ik ben gekomen om hun het leven te geven in al zijn volheid” Joh. 10:10 en in Joh. 8:44 zegt Jezus dat satan een “moordenaar” is en de “vader der leugen”. De wanhoop gevoelens die leiden tot zelfmoord worden veroorzaakt door zijn leugens, hij stelt de mens ‘zelfmoord’ als een mogelijke oplossing voor, maar in feite is dit niet de oplossing, want er is een leven na dit leven. Satan is erop uit om ons geluk en levensvreugde te stelen, maar ook onze eeuwige behoudenis. Uiteindelijk wil hij ons het leven onmogelijk maken en ons drijven in de armen van de dood. Jezus leerde dat de dood en de vernietiging het werk zijn van “de dief” (Satan), maar Jezus wil juist dat we het ware levensgeluk zullen kennen, wat alleen van Hem kan komen. Hij zei: “Een dief komt alleen om te roven, te slachten en te vernietigen, maar………..Ik ben gekomen om hun het leven te geven in al zijn volheid”. (Joh. 10:10).
Vandaag worden er heel veel mensen door de duivel bedrogen. Vandaar dat het absoluut onjuist is, om mensen met zelfmoord neigingen te helpen hierin. Zogenaamd omdat ze recht hebben om zelf een eind aan hun leven te maken. Dit zijn ook leugens van satan. In feite wordt deze mensen een laatste kans op een eeuwig gelukkig leven, nog ontnomen.
Wat zegt de Bijbel over het nemen van je eigen leven?
God heeft een groot plan voor ons leven. God heeft ons naar zijn beeld gemaakt (Genesis 1:26-27). Hij schiep ons met een doel en God heeft een specifiek plan in gedachte voor iedereen. Zijn plan kan nooit zijn dat we door zelfdoding om het leven komen.
Luister wat de God zegt in de Bijbel: “Mijn plan met jullie staat vast – spreekt de HEER. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk: ik zal je een hoopvolle toekomst geven.” (Jeremia 29:11).
Gods plan is voor het leven, niet de dood. De Bijbel leert dat zowel de lichamelijke en de geestelijke dood het gevolg is van onze zonde en ongehoorzaamheid aan God, maar daar staat tegenover, eeuwig leven is een genade gift aan hen die het willen ontvangen. Het loon van de zonde is de dood, maar het geschenk van God is het eeuwige leven in Christus Jezus, onze Heer (Rom. 6:23). Het leven behoort aan God. Het is niet aan ons om ons eigen leven te nemen of het leven van iemand anders.
Luister wat de God zegt in de Bijbel: ”Of weet u niet dat uw lichaam een tempel is van de Heilige Geest, die in u woont en die u ontvangen hebt van God, en weet u niet dat u niet van uzelf bent? U bent gekocht en betaald, dus bewijs God eer met uw lichaam”. (1 Cor. 6:19-20).
Als zelfmoord niet het antwoord is.
De oplossing voor onze wanhoop en hopeloosheid is niet zelfmoord, maar geloof in God. Christus belooft dat Hij ons rust zal geven van onze problemen. “Kom naar mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, dan zal ik jullie rust geven.” (Mat. 11:28).
Een mens die rust gevonden heeft in Jezus, weet dat niets hem of haar nog kan scheiden van Jezus liefde, Lees Rom. 8: 35-39.
Advies, wat moet je doen?
- Praat er met iemand over, hou het in ieder geval niet geheim, want dat is gevaarlijk. Ga naar een goede evangelie gemeente of kerk en vraag daar om hulp.
- Vertel je ouders, je broer of zus, je leraar of raadgever van je school, je voorganger of je jeugdleider, dat je over zelfmoord aan het denken bent. Of bezoek een goede christen therapeut c.q. psycholoog, die eventueel ook met je kan bidden.
- Als een vriend je zegt dat hij of zij serieus over zelfmoord nadenkt, dan moet je naar iemand gaan die misschien zou kunnen helpen. Je helpt je vriend in ieder geval niet door erover te zwijgen, want dan neem je een grote verantwoording op je.
- Belijd je zonden aan de Heer Jezus en accepteer de vrije gift van eeuwig leven en redding, als je dat nog niet gedaan hebt. Rom. 10:13 zegt: “Ieder die de naam van de Heer aanroept, zal worden gered.” Joh. 1:12 zegt: “Allen die Hem aangenomen hebben, hun heeft Hij macht gegeven om kinderen van God te worden.”
- Breek met bewuste zonden, dingen waarvan je weet dat het tegen Gods Woord is (Lees Efeze 4:25-32). Zonden zijn openingen voor demonen in ons leven en er bestaan ook demonen van zelfmoord.
- Ga naar iemand die vervuld is met de Heilige Geest en inzicht heeft in het vernietigend werk van demonen en laat met je bidden, er is beslist bevrijding van deze zelfmoord neigingen, in Jezus naam. (Als je niemand weet, kun je ons altijd mailen)
Doorpraten? Dat kan, mail ons gerust je krijgt altijd antwoord. Klik hier
Wat zegt de Bijbel...? 